Voka: "Laagste aantal leerlingen in STEM-richtingen in 10 jaar"

Het aantal leerlingen in een STEM-richting zit op het laagste niveau in 10 jaar tijd. In het secundair onderwijs zit maar om één op de drie leerlingen in STEM. "We maken ons grote zorgen", zegt Tom Laveren van Voka Mechelen-Kempen. "Zeker in deze regio - waar we volop inzetten op onderzoek en ontwikkeling en innovatie - is er nood aan STEM-profielen."

Het aandeel leerlingen in het secundair onderwijs dat een STEM-richting volgt, daalt voor het vierde jaar op een rij. Dat blijkt uit de nieuwste versie van de STEM-monitor over het afgelopen schooljaar 2024-2025. Het aandeel jongeren in een STEM-richting bedraagt 35,5% van alle leerlingen in het secundair onderwijs. Dat is het laagste cijfer in 10 jaar tijd. Nochtans is het de ambitie van de Vlaamse overheid om het aandeel STEM-leerlingen te doen groeien naar meer dan 40% tegen 2030.

Evolutie aandeel STEM-inschrijvingen secundair onderwijs. (Bron: STEM-dashboard)

De dalende cijfers zijn niet enkel een onderwijsvraagstuk, maar ook een maatschappelijke en economische uitdaging. “Zonder voldoende technisch en wetenschappelijk talent verliest onze economie zijn slagkracht. De regio Mechelen-Kempen wordt sterk aangevoerd door industrie. En daar hebben ze volop nood aan STEM-profielen”, zegt Tom Laveren, gedelegeerd bestuurder van Voka Mechelen-Kempen.

Lessenpakket

De Vlaamse ondernemers roepen de Vlaamse regering op om een versnelling hoger te schakelen. Ze komen zelf met een lessenpakket dat in alle Vlaamse scholen kosteloos gebruikt kan worden in de eerste graad (A- en B-stroom). "We willen met dit lessenpakket de schouders zetten onder het promoten van STEM bij jongeren", zegt Julie Beysens, onderwijsexpert bij Voka vzw. "De studiekeuze na de eerste graad is een heel belangrijk moment. Daarom willen we jongeren laten kennis maken met STEM in de eerste graad."

Via het lessenpakket ontdekken leerlingen STEM aan de hand van 8 concrete beroepen: van chemicus tot lasser. Ze maken hierbij ook kennis met de STEM-competenties, zoals probleemoplossend denken, samenwerken, ontwerpen, testen, verbeteren,...

Het lessenpakket bouwt verder op een educatieve game die de Vlaamse Ondernemers vorig schooljaar hebben ontwikkeld. Deze game draait om de organisatie van een muziekfestival: een grootschalig evenement waar STEM-profielen zeker welkom zijn.

Het lessenpakket komt tegemoet aan de minimumdoelen in de eerste graad, bevat een praktische handleiding voor de leerkrachten en is dus nu klaar voor onmiddellijk gebruik in de klaslokalen. De lessenreeks kan gedownload worden via de website van Plantyn.

Keuzes

De Vlaamse Ondernemers doen ook nog aanbevelingen. Om STEM aantrekkelijker te maken.

I. Maak van STEM een echte beleidsprioriteit met sturende keuzes

II. Veranker structurele samenwerking met bedrijven in het STEM-onderwijs

III. Trek de kwaliteit en aantrekkelijkheid van STEM-richtingen substantieel op

Zo moet STEM niet enkel voor de 'techneuten' zijn. Maak opleidingen toekomstgericht, innovatief en multidisciplinair, zodat ze jongeren aanspreken die willen meebouwen aan oplossingen voor klimaat, gezondheid of digitale samenleving.